تمیز کردن سرویس بهداشتی یکی از کارهایی است که باید بسیار جدی‌اش بگیرید؛ چراکه سرویس‌های بهداشتی به‌خاطر کاربرد و شرایط خاصی که دارند (رطوبت و مسائل دیگر)، خیلی زود به مکانی مستعد برای رشد باکتری‌ها و میکرب‌ها تبدیل می‌شوند و این مسئله در بلندمدت سلامت شما و عزیزانتان را تهدید می‌کند. ازاین‌رو، اگر از راه‌ورسم مناسب و اصولی برای تمیز کردن سرویس بهداشتی و نکات و توصیه‌های مرتبط با آن آگاه باشید، کار به‌مراتب ساده‌تری پیش رو خواهید داشت. در ادامه، با توضیحات کامل و جامع، خواهیم گفت که برای تمیزکردن قسمت‌های مختلف سرویس بهداشتی (اعم از حمام، دستشویی و قسمت‌های دیگر) چه باید بکنید و نیز بهتر است چه نکات و مسائلی را رعایت کنید. همراه ما بمانید.
از چه موادی برای تمیز کردن سرویس بهداشتی استفاده کنیم؟
وقتی صحبت از مواد و ترکیبات مورداستفاده برای تمیز کردن سرویس بهداشتی باشد، ۲ راه پیش رو خواهید داشت:
استفاده از مواد و ترکیبات طبیعی و خانگی؛
استفاده از محصولات تمیزکننده و سفیدکننده.
اگر از حیوان خانگی نگهداری می‌کنید یا در خانه فرزند کوچک دارید، شاید بهتر باشد مورد اول را دنبال کنید. البته اگر تهویه در سرویس بهداشتی به‌درستی صورت گیرد و پنجره را باز بگذارید، استفاده از محصولات تمیزکننده و سفیدکننده هم ایرادی نخواهد داشت. استفاده از این نوع محصولات نسبتا ساده است و دستورالعمل استفاده مناسب از هریک روی قوطی‌شان درج شده است؛ مثلا برای بیشتر سفیدکننده‌ها چنین دستورالعملی داریم: ترکیب سه‌چهارم فنجان سفیدکننده با چیزی حدود ۳٫۵ لیتر آب.
در سوی دیگر، اگر بخواهید از مواد و ترکیبات طبیعی و خانگی برای تمیز کردن سرویس بهداشتی استفاده کنید، به اطلاعات بیشتری نیاز خواهید داشت. در ادامه، چند مورد از این ترکیبات را به شما معرفی می‌کنیم و خواهیم گفت که هریک چه کاربردهایی دارند و برای انجام چه کارهایی بهترند.
جوش‌شیرین
با استفاده از خمیر جوش‌شیرین به‌راحتی می‌توانید دوغاب کاشی‌کاری سرویس‌های بهداشتی را تمیز کنید. ترکیبی خمیرمانند با میزان‌های مساوی از آب و جوش‌شیرین درست کنید. آن را روی دوغاب‌ها بمالید و بگذارید ۱ دقیقه همان‌جا بماند. با استفاده از برسی با دندانه‌های سفت و ضخیم، جاهایی را که در آنها از خمیر جوش‌شیرین استفاده کردید تمیز کنید.
سرکه و نمک
مقدار ۱ فنجان سرکه سفید را با ۱ فنجان آب داغ و ۱ فنجان نمک ترکیب کنید. ۲ قاشق غذاخوری محلول تمیزکننده به آن بیفزایید. هم بزنید و از ترکیب درست‌شده برای تمیز کردن سرویس بهداشتی و قسمت‌های مختلف آن استفاده کنید.
اگر لکه‌ها سرسخت و قدیمی شده‌اند، اجازه دهید محلول سرکه و نمک ۱۰ دقیقه روی لکه‌ها بماند. بعد آن را تمیز کنید.
می‌توانید نمک را از ترکیب حذف کنید و محلول را در بطری اسپری با میزان‌های یکسان از آب و سرکه سفید درست کنید. بطری را خوب تکان دهید و محلول را روی قسمت‌های مختلف اسپری کنید.
آب‌لیمو
آب‌لیمو خالص را در بطری اسپری بریزید و آن را روی قسمت‌های مختلف اسپری کنید. از لیمو برای پاک‌کردن لکه‌های زنگ‌زدگی و رسوب شیرآلات سرویس بهداشتی نیز می‌توان استفاده کرد. برای این منظور، کمی نمک روی لکه زنگ‌زدگی بپاشید. لیمویی را از وسط قاچ کنید و یکی از نیمه‌هایش را روی نمک و لکه زنگ‌زدگی بمالید. هنگام انجام این کار، لیمو را فشار دهید تا آبش خارج شود. بعد از آن هم شیر را آبکشی و خشک کنید. به‌جای نمک، از جوش‌شیرین نیز می‌توانید استفاده کنید.
مواد و ترکیبات طبیعی را تحت هیچ شرایطی هم‌زمان با محصولات تمیزکننده و سفیدکننده شیمیایی استفاده نکنید. اینها ممکن است با یکدیگر واکنش نشان دهند و در نتیجه، کاشی و شیرآلات و قسمت‌های دیگر سرویس بهداشتی آسیب ببینند.
نحوه تمیزکردن و نظافت حمام
در این بخش از مطلب، از مراحلی خواهیم گفت که برای تمیزکردن قسمت‌های مختلف حمام باید آنها را دنبال کنید. برای آنکه اطلاعات با طبقه‌بندی بهتر و راحت‌تری در اختیارتان قرار گیرد، نحوه تمیزکردن حمام را به‌تفکیک قسمت‌های مختلف شرح خواهیم داد؛ قسمت‌هایی که شامل موارد زیرند:
نحوه تمیزکردن دوغاب کاشی‌کاری حمام و دستشویی؛
نحوه تمیزکردن کف حمام و دستشویی؛
راهکار جایگزین برای تمیز کردن حمام و دستشویی (کف، دیوارها و سقف)؛
نحوه تمیزکردن دوش، شیشه، پرده و وان حمام؛
نحوه تمیز کردن اینه حمام.
فهرست لوازم موردنیاز
برای تمیز کردن سرویس بهداشتی به لوازمی که در ادامه معرفی می‌شوند نیاز خواهید داشت:
محصولات تمیزکننده (راهکار جایگزین استفاده از مواد و ترکیبات طبیعی است)؛
سفیدکننده کلرین (وایتکس کلرین)؛
دستمال مایکروفایبر خشک و تمیز؛
برس با دندانه‌های سفت و ضخیم؛
تی و لوازم مرتبط موردنیاز دیگر؛
دستکش پلاستیکی؛
بطری خالی اسپری؛
بخارشو (اختیاری)؛
برس توالت‌شوی.
۱. نحوه تمیزکردن دوغاب کاشی‌کاری حمام و دستشویی
از قدیم استفاده از کاشی و سرامیک و نظایر اینها در سرویس‌های بهداشتی مرسوم بوده است. هنوز هم در طراحی و دکوراسیون داخلی امروزی، این سنت دیرینه رعایت می‌شود. برای کاشی‌کاری سرویس بهداشتی از دوغاب استفاده می‌کنند. دوغاب خشک‌شده میان کاشی‌ها یا سرامیک‌ها، اگر طی روندی منظم تمیز نشود، به‌مرور زردرنگ یا تیره‌رنگ خواهد شد. این مسئله به‌ویژه درباره حمام صدق می‌کند که رطوبت موجود در آن به‌مراتب بیشتر از دستشویی است.
برای تمیزکردن دوغاب کاشی‌کاری‌ها مراحل زیر را دنبال کنید:
سه‌چهارم فنجان محلول سفیدکننده کلرین را در ۳٫۵ لیتر آب بریزید؛
دستکش پلاستیکی به دست کنید. برسی با دندانه‌های سفت و ضخیم بردارید و در محلولی که درست کردید فروکنید؛
برس را محکم روی دوغاب‌هایی که تغییر رنگ داده‌اند بکشید. تکه‌ای کوچک از دیوار را خوب تمیز کنید و بعد سراغ تکه کوچک بعدی بروید. کار را به همین روند دنبال کنید؛
اجازه دهید محلول آب و سفیدکننده‌ای که روی دوغاب کشیده‌اید چند دقیقه روی آن بماند؛
دیوارها را بشویید و خشک کنید.
دوغاب کاشی‌کاری سرویس بهداشتی وقتی رنگ طبیعی‌اش را از دست بدهد، به مکانی مستعد برای رشد ویروس و باکتری تبدیل می‌شود. اگر دوست ندارید دوغاب کاشی‌کاری حمام و دستشویی زردرنگ شود یا تغییر رنگ دهد، طی روندی هفتگی تمیزکاری این قسمت را انجام دهید. از برسی با دندانه‌های سفت و ضخیم استفاده کنید.
۲. نحوه تمیزکردن کف حمام و دستشویی
مثل مورد قبل، کف حمام هم در مقایسه با کف دستشویی بیشتر در معرض آلودگی و رطوبت قرار دارد. ازاین‌رو، تمیزکردن آن طی روندی منظم اهمیت نسبی بیشتری دارد. برای تمیز کردن سرویس بهداشتی در این قسمت، یعنی کف حمام یا دستشویی، مراحل زیر را دنبال کنید:
محصول تمیزکننده‌ای را که تهیه کرده‌اید با میزان مناسب آب ترکیب کنید و آن را کف حمام یا دستشویی بریزید؛
با تی و وسایل دیگری که در اختیار دارید تمیزکاری را شروع کنید؛
اگر لکه‌ها خیلی سرسخت و قدیمی‌اند، پیشنهاد می‌شود از محصولات حاوی سفیدکننده یا محصولات تمیزکننده غلیظ استفاده کنید؛
بعد از آنکه تی کشیدید، اجازه دهید تمیزکننده چند دقیقه کف حمام یا دستشویی بماند تا همه‌جا خوب ضدعفونی شود؛
همه‌جا را آبکشی و بعد از آن خشک کنید؛
اگر نمی‌خواهید خیلی به خود دردسر دهید و همه‌جا را با دستمال و تی تمیز و خشک کنید، بهتر است از بخارشو استفاده کنید.
۳. راهکار جایگزین برای تمیز کردن حمام و دستشویی (کف، دیوارها و سقف)
راهکاری جایگزین نسبتا ساده‌تر وجود دارد که با استفاده از آن می‌توانید تمامی قسمت‌های حمام و دستشویی، اعم از کف و سقف و دیوارها را در آن واحد تمیز کنید. برای اجرای این روش، مراحل زیر را دنبال کنید:
محصول تمیزکننده‌ای را که تهیه کرده‌اید با آب ترکیب کنید؛
محلول را به تمامی قسمت‌های دیوارها، کف و سقف سرویس بهداشتی اسپری کنید؛
آب حمام یا دستشویی را روی بالاترین درجه حرارت باز کنید. اجازه دهید ۵ دقیقه باز بماند تا بخار آب همه فضای داخلی را فرابگیرد؛
آب را ببندید، بیرون بروید و در را پشت‌سرتان ببندید؛
حدود ۲۰ دقیقه بعد برگردید و با دستمالی خشک و تمیز، همه‌جا را پاک کنید.
محلول سفیدکننده یکی از ترکیبات اصلی مورداستفاده در تمیز کردن سرویس بهداشتی است. این محلول هنگام استفاده گازهای مضر آزاد می‌کند؛ به‌ویژه اگر با محصولات تمیزکننده دیگر ترکیب شده باشد. همیشه، هنگام استفاده از این محصولات برای نظافت سرویس بهداشتی، پنجره‌ها را باز کنید و هواکش را روشن کنید تا خطری تهدیدتان نکند.
اگر احیانا گردوخاکی کف حمام یا دستشویی نشسته است، قبل از تمیز کردن آن با تی و دستمال، روی آن را جاروبرقی بکشید. حتما همه‌جا خشک باشد که جارو آسیب نبیند یا خطر برق‌گرفتگی در میان نباشد.
۴. نحوه تمیزکردن دوش، شیشه، پرده و وان حمام
کیسه فریزری پلاستیکی بردارید و آن را پر از سرکه سفید کنید. سریِ دوش حمام را داخل این کیسه پلاستیکی کنید؛ طوری که کاملا در سرکه سفید غوطه‌ور شود. درِ پلاستیک را محکم گره بزنید و آن را تا صبح روز بعد به حال خود رها کنید (یک شب کامل باید در سرکه غوطه‌ور بماند). روز بعد پلاستیک را پاره کنید و سریِ دوش را آبکشی و خشک کنید.
برای تمیزکردن درودیوارهای شیشه‌ای قسمتِ جداکنندۀ دوش حمام، می‌توانید از ترکیب چند قطره سرکه سفید با جوش‌شیرین استفاده کنید. پرده‌های پلاستیکی حمام را نیز باز کنید و داخل ماشین لباس‌شویی بیندازید. برای آنکه لکه سفیدک و نظایر آن رویشان نیفتد، همراه با پرده پلاستیکی، یک یا دو حوله در ماشین لباس‌شویی بیندازید. برای تمیزکردن وان حمام هم آن را پر از آب داغ کنید. کمی مایع تمیزکننده ملایم به آن بیفزایید و ۱۵ دقیقه آن را رها کنید. بعد، آب وان را خالی کنید و با دستمال خشک و تمیز همه‌جا را خوب پاک کنید.
۵. نحوه تمیز کردن اینه حمام
آینه حمام یکی از قسمت‌های سرویس بهداشتی است که به‌سرعت کثیف می‌شود. یک بار که دوش بگیرید کافی است تا جای قطره‌های آب خشک‌شده و لکه‌های دیگری روی آینه حمام بیفتد. در این بخش از مطلب، خواهیم گفت که برای تمیز کردن اینه حمام چه باید بکنید و چه مراحلی را دنبال کنید.
فهرست لوازم موردنیاز
شیشه‌پاک‌کن (به‌جای آن از محلول آب و سرکه سفید هم می‌توانید استفاده کنید)؛
دستمال مایکروفایبر تمیز و خشک؛
الکل مالشی؛
پنبه.
برای انجام این کار مراحلی را که در ادامه توضیح داده می‌شوند دنبال کنید:
پنبه را به الکل آغشته کنید و روی جای لکه‌ها روی آینه بکشید (قبل از هر کار باید گردوخاک و لکه‌های قدیمی‌تر پاک شوند)؛
شیشه‌پاک‌کن یا محلول سرکه و آب را روی آینه اسپری کنید (اگر زیاد اسپری کنید، به‌سمت پایین شره می‌کند و دردسر اضافی درست می‌شود. فقط در حدی اسپری کنید که اینه نم‌دار شود، نه بیشتر)؛
دستمال مایکروفایبرتان را بردارید و دو بار پیاپی آن را از وسط تا کنید. حالا دستمالتان چهار طرف تمیز خواهد داشت که می‌توانید روی آینه بکشید؛
دستمال را گوشه سمت چپ بالای آینه ببرید و از آنجا، به‌سمت گوشه سمت راست بکشیدش. دستمال را اندکی رو به پایین به‌سمت چپ برگردانید و همین کار را تکرار کنید تا به پایین آینه برسید. شکل حرکت دست و دستمال روی آینه چیزی شبیه به حرف Z خواهد بود؛
بعد از آنکه کار تمیز کردن اینه حمام تمام شد، از نزدیک، تمامی قسمت‌های آینه را به‌دقت وارسی کنید و اگر لکه یا چیزی مانده بود، اسپری و آن را تمیز کنید.
نحوه تمیزکردن و نظافت دستشویی
تمیزکردن و نظافت دستشویی شامل موارد و مراحل زیر است که در ادامه، مفصل‌تر راجع‌بهشان خواهید خواند:
نحوه تمیزکردن روشویی؛
نحوه تمیزکردن سنگ دستشویی؛
نحوه تمیزکردن هواکش دستشویی و حمام.
۱. نحوه تمیزکردن روشویی
روشویی یکی از نقاطی است که زیاد در معرض آلودگی قرار دارد و برای رشد ویروس و باکتری بسیار مستعد است. بهتر است آن را طی روندی منظم تمیز کنید و تمیز نگه دارید. برای این منظور می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
محصول تمیزکننده یا ترکیبات و موادی را که تهیه کرده‌اید روی تمامی قسمت‌های روشویی اسپری کنید؛
روی شیرآلات و دسته‌ها و قسمت‌های دیگر را هم با محلول ضدعفونی‌کننده بپوشانید؛
با دستمال یا اسفنج همه‌جا را خوب تمیز کنید؛
همه قسمت‌های روشویی را آبکشی و خشک کنید.
وقتی محلول ضدعفونی‌کننده را همه‌جا اسپری کردید، اجازه دهید چند دقیقه بماند تا همه میکرب‌ها از بین بروند.
بعد از تمیز کردن سرویس بهداشتی حتما همه‌جا را خوب خشک کنید. این مسئله به‌ویژه درباره شیرآلات صدق می‌کند. قطره‌های آب جامانده روی شیرآلات به‌مرور زمان به لکه تبدیل می‌شوند.
۲. نحوه تمیزکردن سنگ دستشویی
می‌رسیم به این سؤال مهم در ارتباط با نظافت دستشویی که چگونه سنگ دستشویی را تمیز کنیم و هنگام انجام این کار، چه نکاتی را مدنظر قرار دهیم.
برای تمیزکردن سنگ دستشویی، ابتدا باید با محلول ضدعفونی‌کننده یا مواد و ترکیباتی که تهیه کرده‌اید، همه‌جا را خوب بپوشانید. بدیهی است که اگر لکه‌ها سرسخت و قدیمی شده باشند، باید از محصولات تمیزکننده با غلظت بیشتر استفاده کنید. به‌علاوه، باید بیشتر به مایع یا محصول تمیزکننده اجازه دهید تا روی لکه‌های سنگ دستشویی بماند.
اگر لکه‌ها روی به زردی یا تیرگی گذاشته‌اند، حتما از محصولات حاوی سفیدکننده استفاده کنید. هنگام کار با این محصولات غلیظ‌تر و قوی‌تر، مراقب تهویه مناسب هوا در سرویس بهداشتی باشید و حتما هواکش را روشن نگه دارید. بعد از آنکه سنگ مدتی با ضدعفونی‌کننده به حال خود رها شد، با برس توالت‌شوی کار تمیزکاری را شروع کنید. در نهایت هم همه‌جا را آبکشی کنید و قسمت‌هایی را که دسترسی دارید با تی خشک کنید.
تمیزکاری سرویس فرنگی نیز کار ساده‌ای است. کافی است کمی ضدعفونی‌کننده در کاسه توالت فرنگی بریزید و مدتی آن را به حال خود رها کنید. با برس توالت‌شوی قسمت‌های داخلی و با دستمال و ضدعفونی‌کننده قسمت‌های بیرونی را تمیز کنید. در نهایت سیفون را بکشید تا آب و کف پایین برود.
بعد از تمیز کردن سرویس بهداشتی و بعد از آنکه کارتان با برس توالت‌شوی تمام شد، خود برس را بیرون ببرید و خوب بشویید (همراه با ضدعفونی‌کننده). برس توالت‌شوی را مدتی در هوای آزاد بگذارید تا خشک شود.
۳. نحوه تمیزکردن هواکش دستشویی و حمام
هنگام تمیز کردن سرویس بهداشتی هواکش کوچک روی سقف را فراموش نکنید. اگر به آن نرسید خیلی زود کثیف خواهد شد. برای تمیزکردن هواکش، ابتدا باید با جاروبرقی گردوخاک اطراف آن را بگیرید. دستمالی را به کمی آب و صابون آغشته کنید و با احتیاط روی هواکش بکشید. مراقب باشید آب به قسمت داخلی هواکش نفوذ نکند.
نکات، توصیه‌ها و هشدارهایی درباره تمیز کردن سرویس بهداشتی
مطلب را با ذکر نکات، توصیه‌ها و هشدارهایی دراین‌باره به پایان خواهیم برد. سعی کنید از نکات و توصیه‌هایی که ذکر می‌شوند برای تمیز کردن سرویس بهداشتی بهره بگیرید. بخش هشدارها را هم لطفا به‌دقت بخوانید تا ناخواسته خطری را متوجه خود یا دیگران نکنید.
نکات و توصیه‌ها
برای کمترکردن زحمت تمیزکاری، می‌توانید با رنگ‌های ضدکپک دیوار سرویس بهداشتی را دوباره رنگ کنید.
برای ازبین‌بردن لکه‌های قدیمی و سرسخت، تمیزکننده یا محلولتان را روی لکه اسپری کنید و اجازه دهید مدتی بماند. بعد از آن، آبکشی و تمیزکاری لکه‌ها را شروع کنید.
هنگام تمیز کردن سرویس بهداشتی ، هواکش را روشن کنید و پنجره را باز بگذارید. این‌طور، هم هوا بهتر تهویه می‌شود و هم آبی که برای شست‌وشو استفاده می‌کنید زودتر خشک می‌شود.
برای ازبین‌بردن کپک لایه‌های عمیق‌تر دیوار، روی آن سرکه سفید اسپری کنید و اجازه دهید همان‌جا خشک شود. نگران بوی سرکه نباشید. وقتی کاملا خشک شود، دیگر بویی نخواهد داشت.
همیشه بعد از حمام‌کردن و استفاده از سرویس بهداشتی، همه‌جا را خوب خشک کنید؛ به‌ویژه اگر قطره‌های آب جایی قابل‌مشاهده‌اند (مثلا روی آینه یا درِ شیشه‌ای). اینها بعدا که خشک شوند جای لک می‌اندازند.
اگر جایی در لوله‌کشی سرویس بهداشتی نشتی وجود دارد، هرچه سریع‌تر برای رفع آن اقدام کنید. اگر لوله نشت کند و رطوبت به بیرون راه یابد، فقط یک یا دو روز طول می‌کشد تا اولین نشانه‌های کپک دیوار پیدا شوند.
هشدارها
اگر از حیوان خانگی نگهداری می‌کنید یا در خانه فرزند کوچک دارید، سعی کنید برای تمیز کردن سرویس بهداشتی تا جای امکان از مواد و ترکیبات طبیعی استفاده کنید.
از ترکیب هم‌زمان محلول آمونیاک و سفیدکننده بپرهیزید. ترکیب این دو محلول گازهای بسیار خطرناکی آزاد می‌کند که تنفسشان ممکن است پیامدهایی چون خون‌دماغ‌شدن داشته باشد.
کار تمیز کردن سرویس بهداشتی را همیشه از بالا به پایین انجام دهید؛ یعنی از سقف و قسمت‌های بالایی دیوارها شروع کنید و به‌مرور زمان پایین‌تر بیایید. اگر برعکس این رویکرد را پیش بگیرید، مثلا وقتی در حال تمیزکردن سقف هستید ممکن است چیزی روی زمین چکه کند و مجبور به دوباره‌کاری شوید.
